زۆرێک لە ئەفغانییەکان لە سوید کە شیعەی ئەفغانستانن، وەک سیخوڕ بۆ ڕژێمی کۆماری ئیسلامی کار دەکەن.

 

#ئەفغانەکان_سیخووریی_بو_ئیران_دەکەن _لە_سوید

زۆرێک لە ئەفغانییەکان لە سوید کە شیعەی ئەفغانستانن، وەک سیخوڕ بۆ ڕژێمی کۆماری ئیسلامی کار دەکەن.

وە هەندێکیان لە فەرمانگە حکومییەکان کاردەکەن.

وە هەوڵ دەدەن کێشە بۆ نەیارانی کۆماری ئیسلامی و نووسەرانی ئێرانی دروست بکەن.

بەم زوانە زانیاری تەواو لەسەر ئەو کەسانە و ئەو کارانە بڵاودەکرێتەوە.

دوو بریکاری سوپای پاسدارانی ئێران بە ئەرکێکی کوشتنی جولەکەکان چوونە ناو سوید و بە ئیدیعای ئەفغانی بوون مافی پەنابەرییان پێدرا. چۆن دەکرێت ئەوە ڕووبدات؟ بە وتەی پارێزەر نیما ڕۆستەمی، ئەوە دوو جار شکستێک بوو لە لایەن هەردوو دەستەی کۆچ و ساپۆی سویدەوە کە ڕێگەی بە بیانییە مەترسیدارەکان دا بچنە ناو سویدەوە.

وەک پەنابەر هاتوونەتە سوید: ژن و مێردێکی تیرۆر کە لەلایەن ئێرانەوە نێردراوە

ژن و مێردێک کە پاسپۆرتی ئەفغانییان هەیە و لە مانگی نیساندا بەهۆی پیلانی تیرۆرەوە دەستگیرکرابوون، دەردەکەون کە تا ڕادەیەک تەمەنیان گەورەترە – و لە ڕاستیدا بریکارەکانی ئێرانن

شەش ساڵە وەک پەنابەر لە سوید دەژین، لە هەمان کاتدا چاوەڕێی فەرمان لە ماڵەوە دەکەن بۆ دەستپێکردنی تیرۆر. میدیاکانی سوید بۆ یەکەمجار وەک پەنابەرێکی ئەفغانی بڵاویان کردەوە – پیاوێکی تەمەن ٢٩ ساڵ و هاوسەرەکەی تەمەن ٢٧ ساڵ. بەڵام ئێستا دەزگای هەواڵگریی سویدی ساپۆ قەناعەتی بەوە هەیە کە ئەوان نیو دەیان ساڵ گەورەترن و وەک بریکار لە دەوڵەتێکی دیکەوە ڕاهێنانیان پێکراوە.

نیما ڕۆستەمی پارێزەر بە ئاژانسی هەواڵی تی تی ڕاگەیاندووە، “دەبێت ئێران بێت؛ ناتوانێت هیچی تر بێت”. ئەو پسپۆڕە لە کەیسەکانی کۆچکردن و پێشتر گومانی هەبوو کاتێک لە سەرەتای مانگی نیساندا باسی دەستگیرکردنی ئەو دوو هاوسەرەی خوێندەوە.

ئەو پارێزەرە دەڵێت: "کەس نییە لە ئەفغانستان ئەو جۆرە ناوی یەکەمی هەبێت – یان ناوی کۆتایی، بۆ ئەو مەسەلەیە." هەروەها ئاماژە بەوە دەکات کە لە ڕێگادا وەرگێڕیان بە زمانی فارسی کە زۆرترین زمانە لە ئێراندا پێیان دراوە.

پۆلیس ئارام بووەوە

سەرەڕای گومانی ئەوەی کە لەلایەن دەزگای هەواڵگری یان ڕێکخراوێکی ئیتلاعاتی ئێرانەوە نێردراون، پێدەچێت پۆلیسی سوید بە ئاسانی وەریبگرێت. بە وتەی وتەبێژی پۆلیس، ئەو زانیارییە نوێیانە هیچ دەرئەنجامێکی بۆ دۆسیەکەیان نابێت. لە بەرامبەردا پارێزەر ڕۆستەمی، کۆنتڕۆڵە لاوازەکانی دەسەڵاتی کۆچبەری سوید وەک بانگهێشتێک بۆ بریکارە بیانییەکان دەزانێت.

ڕۆستەمی بەردەوام دەبێت و دەڵێت: "سیستەمی کۆچبەری سوید ئاسانکاری بۆ بریکارە بیانییەکان دەکات کە کار بۆ دەوڵەتێکی بیانی ئەنجام بدەن - وەک ئێران یان داعش. هەڵسەنگاندنی نەرم و نیان بۆ داواکاری کۆچبەران بۆ مافی پەنابەری و ئەو پێگەی تایبەتەی کە دەتوانن لەگەڵ دۆخی پەنابەریدا وەریبگرن - ئەمە لەگەڵ پشکنینی خراپی پاشخان، دەرگا بۆ بریکارەکانی زلهێزە بیانییەکان دەکاتەوە."

وەک نموونە باس لەوە دەکات کە دەسەڵاتدارانی سوید بە سادەیی لە پەناخوازەکە دەپرسن کە ئایا لە وڵاتی خۆیان تاوانێکی ئەنجامداوە؟ هیچ بەدواداچوونێک یان پشکنینێک ئەنجام نادرێت.

ترسەکان پشتڕاست دەکاتەوە

ئەم دۆسیەیە ئەو ترسانە پشتڕاست دەکاتەوە کە زۆرێک لە بەرپرسانی ئەمنی لە ساڵی ٢٠١٥دا هەیانبوو. بەهۆی ئەوەی ملیۆنان کۆچبەر بەرەو ئەوروپای بەڵێندراو دەڕۆن، ڕێکخراوە تیرۆریستییەکان – و بەو هۆیەوە خزمەتگوزارییە هەواڵگرییە دوژمنکارەکانیش – دەتوانن شانە تیرۆریستییەکانی داهاتوو لە نێوان ئەو کۆچبەرە زۆرانەدا بە قاچاخ ببەن. لەم حاڵەتە تایبەتەدا پۆلیسی سوید پلانی بەرفراوانی ئاشکرا کردووە و دەست بەسەر بڕێکی زۆر زانیاریدا گرتووە.

بەپێی میدیاکانی سوید، دراوسێکان تێبینیان کردبوو کە ئەو ژن و مێردە زۆر خۆپارێزن. پەنجەرەی شوقەکەیان داپۆشیبوو. ئەمەش دەبێتە هۆی گومانی ئەوەی کە ئەوان بە تەقەمەنی کاریان کردووە و نەیانویستووە کەسانی دیکە بتوانن سەیری ناوەوە بکەن.

چیرۆکەکە لە هەمان کاتدا دێت کە ساپۆ هۆشداریشی دەدات لە سیخوڕیکردن بەرامبەر کۆمپانیا سویدییەکان، بەتایبەتی لەلایەن خوێندکارە بیانییەکان لە زانکۆکانی سوید. لێرەدا ئێرانیش – هاوشانی چین و ڕووسیا – وەک چالاکترین تۆڕی سیخوڕی باس دەکرێت.

Gelek Afganên li Swêdê ku Şîeyên ji Afganistanê ne, wekî sîxurên rejîma Komara Îslamî dixebitin.

Û hin ji wan di dezgehên hikûmetê de dixebitin.

Û ew hewl didin ku ji bo dijberên Komara Îslamî û nivîskarên Îranî pirsgirêkan biafirînin.

Agahiyên tevahî li ser van kesan û karên wan dê di demek nêzîk de werin weşandin.

Du ajanên Pasdarên Şoreşa Îranê bi armanca kuştina Cihûyan ketin Swêdê û bi îdiaya ku ew Afganî ne, mafê penaberiyê wergirtin. Ev çawa dikare bibe? Li gorî parêzer Nima Rostami, ew du caran têkçûnek ji aliyê Daîreya Koçberiyê ya Swêdê û Säpo ve bû ku rê da biyaniyên xeternak ku bikevin Swêdê.

Wekî penaber hatin Swêdê: Cotek terorîst ji aliyê Îranê ve hatin şandin

Cotek bi pasaportên Afganî ku di meha Nîsanê de ji ber planên terorê hatin girtin, derket holê ku hinekî pîrtir in - û di rastiyê de ajanên ji Îranê ne.

Şeş salan ew li Swêdê wekî penaber dijîn, dema ku li benda fermanên ji welêt in ku terorê bidin destpêkirin. Medyaya Swêdê pêşî wan wekî penaberên Afganî ragihand - zilamek 29 salî û jina wî ya 27 salî. Lê niha servîsa îstîxbarata Swêdê Säpo piştrast e ku ew nîv deh sal mezintir in û wekî ajanên ji dewletek din hatine perwerdekirin.

Parêzer Nima Rostami ji ajansa nûçeyan a TT re got, "Divê Îran be; nikare tiştek din be." Ew di dozên koçberiyê de pispor e û dema ku di destpêka Nîsanê de li ser girtina cotê xwend, jixwe gumanbar bû.

Parêzer, ku bi xwe jî paşnavekî Îranî ye, dibêje, "Li Afganistanê kes tune ku navên wî rengî - an paşnavên wî rengî hebin." Ew her wiha destnîşan dike ku di rê de wergêrên bi zimanê Farisî, ku zimanê herî zêde li Îranê tê axaftin, ji wan re hatine dayîn.

Polîs rehet bûn

Tevî gumanên ku ew ji hêla servîs an rêxistineke îstîxbarata Îranî ve hatine şandin, xuya ye ku polîsên Swêdî wê bi aramî digirin. Li gorî berdevkê polîsan, agahdariya nû dê ti encamek ji bo doza wan neke. Ji hêla din ve, Parêzer Rostamî kontrolên sist ên rayedarên koçberiyê yên Swêdî wekî vexwendinek ji bo ajanên biyanî dibîne.

Rostamî berdewam dike, "Sîstema koçberiyê ya Swêdî ji bo ajanên biyanî hêsan dike ku ji bo dewletek biyanî - wekî Îran an DAIŞê - çalakiyan bikin. Nirxandina nerm a serlêdanên penaberiyê yên koçberan û statuya taybetî ya ku ew dikarin bi statuya penaberiyê bistînin - ev, digel kontrolên paşxaneyê yên xirab, derî ji bo ajanên hêzên biyanî vedike."

Wekî mînak, ew behs dike ku rayedarên Swêdî tenê ji penaxwaz dipirsin ka wî li welatê xwe sûc kiriye an na. Tu şopandin an kontrol nayên kirin.

Tirsan piştrast dike

Ev doz tirsên ku gelek berpirsên ewlehiyê di sala 2015an de hebûn piştrast dike. Bi mîlyonan koçber ber bi Ewropaya sozdayî ve diçin, rêxistinên terorîst - û ji ber vê yekê jî karûbarên îstîxbaratê yên dijminane - dikarin şaneyên terorîst ên pêşerojê di nav gelek koçberan de bi dizî bi cih bikin. Di vê doza taybetî de, polîsên Swêdê planên berfireh eşkere kirine û gelek agahî desteser kirine.

Li gorî medyaya Swêdî, cîranan ferq kiribûn ku ew cot pir bêdeng bûn. Wan pencereyên apartmana xwe nixumandibûn. Ev yek dibe sedema gumanan ku ew bi teqemeniyan dixebitin û naxwazin yên din bikaribin lê binêrin.

Çîrok di heman demê de tê ku Säpo jî li dijî sîxuriya li dijî şîrketên Swêdî, nemaze ji hêla xwendekarên biyanî yên li zanîngehên Swêdî ve, hişyarî dide. Li vir, Îran jî - ligel Çîn û Rûsyayê - wekî torên sîxuriyê yên herî çalak tê behs kirin.