لە مانگی ئابی ساڵی 2014، دەوڵەتی تیرۆریستی دڕندەی تیرۆریستی داعش (داعش) هەڵمەتێکی سیستماتیکی توندوتیژی لە قەزای شنگال (شەنگال) ئەنجامدا، کە لە ئاستی نێودەوڵەتیدا وەک جینۆساید دژی کەمینەی ئێزیدی ناسێنراوە. تاوانەکان بریتی بوون لە کوشتنی بەکۆمەڵ، کۆیلەکردنی سێکسی، موسڵمانکردنی زۆرەملێ و ڕفاندنی هەزاران ژن و منداڵ.

 

#کومەلکوژی_ئیزیدیەکان

کومەلکوژی ئیزیدیەکان لە لایەن تیرۆریستانی داعشەوە کە ئیستا لە سوریادا دەسەلاتیان هەییە

modern-genocide-yazidi-

https://www.institutkurde.org

لە مانگی ئابی ساڵی 2014، دەوڵەتی تیرۆریستی دڕندەی تیرۆریستی داعش (داعش) هەڵمەتێکی سیستماتیکی توندوتیژی لە قەزای شنگال (شەنگال) ئەنجامدا، کە لە ئاستی نێودەوڵەتیدا وەک جینۆساید دژی کەمینەی ئێزیدی ناسێنراوە. تاوانەکان بریتی بوون لە کوشتنی بەکۆمەڵ، کۆیلەکردنی سێکسی، موسڵمانکردنی زۆرەملێ و ڕفاندنی هەزاران ژن و منداڵ.

کتیبی جیونسایدی ئیزیدیەکان

Yazidi_genocide

https://www.jurist.org/news/2024/12/swiss-parliament-recognizes-isis-crimes-against-yazidis-as-genocide/

سنجار خۆی نوێ دەکاتەوە. دوکانەکان دەکرێنەوە، خێزانەکان دەگەڕێنەوە، و ئومێد نوێ دەبێتەوە. بەڵام شوێنەواری کارەساتەکە هەر ماوە، و هەزاران کەس هێشتا پێویستیان بە پاڵپشتییە. شانشینی یەکگرتوو پشتگیری لە ڕێکخراو و کۆمەڵگە ناوخۆییەکان دەکات لە گەشتی چاکبوونەوە درێژخایەنەکەدا.

تاوان و دڕندەیی سەرەکی

لەسێدارەدانی بەکۆمەڵ: چەکدارانی داعش هەزاران پیاو و ژنی بەتەمەنی ئێزیدییان لەسێدارە دا کە ڕەتیانکردەوە موسڵمان ببن. لێکۆڵینەوەیەکی ساڵی 2017 مەزەندەی کردووە کە لە نێوان دوو هەزار و 100 بۆ 4 هەزار و 400 ئێزیدی لە کاتی هێرشی سەرەتاییدا کوژراون. زۆرجار قوربانییەکان دەگیران و دەبرانە جەرگەی گوندەکانی وەک کۆچۆ و تەقەیان لێدەکرا و لە گۆڕی بەکۆمەڵدا دەنێژران، کە تا ئێستاش زۆربەیان بەبێ هەڵکەندراون.

کۆیلایەتی سێکسی و ڕفاندن: نزیکەی شەش هەزار ژن و منداڵی ئێزیدی ڕفێندراون. ئەو ژن و کچانە کە هەندێکیان تەمەنیان تەمەنی نۆ ساڵ بوو، بازرگانییان پێوەکرا و لە بازاڕەکانی کۆیلەدا دەفرۆشران و توندوتیژی سێکسی و بە کۆیلەکردنی سیستماتیکی لە سەرانسەری ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی داعش لە عێراق و سوریادا کراون.

دامەزراندنی زۆرەملێ و ئیندۆکترینکردن: کوڕان لە خێزانەکانیان جیا دەکرانەوە و بە زۆر دەخرانە ناو کەمپەکانی مەشقی داعش، لەوێ وەک منداڵی سەرباز ئیندۆکترین و ڕاهێنانیان پێدەکرا، ئەمەش بە شێوەیەکی کاریگەر ناسنامەی ئێزیدییان سڕیەوە.

ئاوارەبوون و گەمارۆدان: هێرشەکە نزیکەی ٤٠٠ هەزار ئێزیدی ناچارکرد ماڵ و حاڵی خۆیان بەجێبهێڵن. نزیکەی ٥٠ هەزار کەس لەسەر چیای شەنگال بەبێ خواردن و ئاو و چاودێری پزیشکی گیریان خواردووە، ڕووبەڕووی برسێتی و وشکبوونەوەی ئاو بوونەتەوە تاوەکو ڕێڕەوی هەڵهاتن لەلایەن هێزە کوردییەکانەوە بە پشتیوانی ئاسمانی ئەمریکا دامەزرا.

لەناوبردنی شوێنە ڕۆشنبیری و ئاینیەکان: داعش بە شێوەیەکی سیستماتیک مەزارگە و شوێنە ئاینیەکانی ئێزیدی وەک مزگەوتی سەیدە زەینەب لە شاری شنگال وێرانکرد، ئەمەش لە هەوڵێکدا بۆ بنبڕکردنی باوەڕ و میراتی کولتوورییان.

وەڵامدانەوەی نێودەوڵەتی و لێپرسینەوە

ئەو دڕندەییانەی داعش لە دژی ئێزیدییەکان ئەنجامی داوە، لە لایەن نەتەوە یەکگرتووەکان و پەرلەمانی یەکێتی ئەوروپا و چەند وڵاتێکی تاکەکەسی لەوانە سویسرا و بەلجیکا بە فەرمی وەک جینۆساید و تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی و تاوانی جەنگ ناسێنراون.

تیمی لێکۆڵینەوەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ بەرەوپێشبردنی لێپرسینەوە لە تاوانەکانی دەعش/داعش (یونیتاد) بۆ کۆکردنەوە و پاراستنی بەڵگەی ئەم کردەوانە دامەزراوە بۆ پشتگیریکردن لە لێپێچینەوە ناوخۆییەکان لە عێراق و لە سەرانسەری جیهان. لە ساڵی ٢٠٢١ پەرلەمانی عێراق یاسای ڕزگاربووانی مێینەی ئێزیدی دەرکرد بۆ دابینکردنی قەرەبووکردنەوە و هەوڵەکانی چاکسازی بۆ ڕزگاربووان.

Yazidi genocide In August 2014, the  brutal terrorist Islamic State of Iraq and Syria (ISIS) carried out a systematic campaign of violence in the Shingal (Sinjar) district, which has been internationally recognized as a genocide against the Yazidi minority. The crimes included mass killings, sexual slavery, forced conversions, and the abduction of thousands of women and children. 

Key Crimes and Atrocities

Mass Executions: ISIS militants executed thousands of Yazidi men and older women who refused to convert to Islam. A 2017 study estimated that between 2,100 and 4,400 Yazidis were killed during the initial assault. The victims were often rounded up, taken to the outskirts of villages like Kocho, shot, and buried in mass graves, many of which remain unexhumed today.

Sexual Slavery and Abduction: Around 6,000 Yazidi women and children were abducted. The women and girls, some as young as nine, were trafficked, sold in slave markets, and subjected to systematic sexual violence and enslavement across ISIS-controlled territories in Iraq and Syria.

Forced Recruitment and Indoctrination: Boys were separated from their families and forced into ISIS training camps, where they were indoctrinated and trained as child soldiers, effectively erasing their Yazidi identity.

Displacement and Siege: The offensive forced approximately 400,000 Yazidis to flee their homes. Around 50,000 became trapped on Mount Sinjar without food, water, or medical care, facing starvation and dehydration until an escape corridor was established by Kurdish forces with U.S. air support.

Destruction of Cultural and Religious Sites: ISIS systematically destroyed Yazidi shrines and religious sites, such as the Sayyidah Zaynab Mosque in Sinjar city, in an attempt to eradicate their faith and cultural heritage. 

International Response and Accountability

The atrocities committed by ISIS against the Yazidis have been formally recognized as genocide, crimes against humanity, and war crimes by the United Nations, the European Union Parliament, and several individual countries, including Switzerland and Belgium. 

The United Nations Investigative Team to Promote Accountability for Crimes Committed by Da’esh/ISIL (UNITAD) was established to collect and preserve evidence of these acts to support domestic prosecutions in Iraq and around the world. In 2021, the Iraqi parliament passed the Yazidi Female Survivors Law to provide compensation and rehabilitation efforts for survivors.