ئەم ژنە لە وێنەکەدا دیارە لە شاری کەرکوک سواری تاکسییە. ئەم ژنە سەرنشینە و سواری تەکسییە. شۆفێری تەکسییەکە لە ڕێگادا گۆڕانکاری نەخۆشی لە مێشکیدا هەبوو. سەرەتا وتی کە فڕۆکەوانی پێشکەوتووترین فڕۆکە جەنگییەکانی جیهانە. پاشان دوای چەند خولەکێک خۆی وەک پزیشکی پسپۆڕ ناساند. لە کۆتاییدا شۆفێرەکە وتی: چی ڕوویداوە کە ئەم هەموو بەڵگەیەتان دەستکەوتووە؟ خانمه کە زانی کە لایەنی بەرامبەر درۆ دەکات.

 

#عیراقی_دروزن_میتوومانیا

ئەم ژنە لە وێنەکەدا دیارە لە شاری کەرکوک سواری تاکسییە. ئەم ژنە سەرنشینە و سواری تەکسییە. شۆفێری تەکسییەکە لە ڕێگادا گۆڕانکاری نەخۆشی لە مێشکیدا هەبوو. سەرەتا وتی کە فڕۆکەوانی پێشکەوتووترین فڕۆکە جەنگییەکانی جیهانە. پاشان دوای چەند خولەکێک خۆی وەک پزیشکی پسپۆڕ ناساند. لە کۆتاییدا شۆفێرەکە وتی: چی ڕوویداوە کە ئەم هەموو بەڵگەیەتان دەستکەوتووە؟ خانمه کە زانی کە لایەنی بەرامبەر درۆ دەکات.

 درۆزنی و میتوومانیا  دەتوانیت لە هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بڵاوببیتەوە. تا ئێستا هیچ لێکۆڵینەوەیەکمان لەسەر درۆکردن لەنێو هەندێک عێراقی نەکردووە. ئەمە نموونەیەکی ڕوونە.

هووکاری درۆکردن چییە؟

هووکاری درۆکردن (یعنی: چی تێدا هەیە کە وای دەکات کە کەسێک درۆ بکات؟) دەکرێ لە چەند ڕوویەوە تێگەیشتنی پێوەربکرێ. ئەمانە خوێندنەوەیەکی گشتییە لەسەر ئەو هۆکارانەی وای دەکەن مرۆڤ درۆ بڵێت:

---

🧠 1. هۆکارە روانییەکان (Psychological factors)

• بەڕەوە بردنی هۆشیاری خۆی: کەسێک دەبێت درۆ بکات بۆ ڕزگاری لە شەرم، زەحمەت، یان سزادانی دەروونی.

• پەروەردە و قەبارەی کەسایەتی: مرۆڤێک کە لە دەوڵەمەندبوونی پەروەردەی ڕاستگۆیی نەگەیشتووە، لە زۆربەی کاتدا ئاسانتر درۆ دەکات.

• پێداویستی بە کۆنترۆڵ: هەندێک کەس درۆ دەکەن بۆ ئەوەی خۆیان کۆنترۆڵ بکەنەوە یان بەرز بکەنەوە لە چاوەڕوانی مرۆڤانی تر.

• دەروونە بێزارەکان: هاوشێوەی نەخۆشییە روانییەکان وەک نارسێسزم (خۆخۆشبین) یان سۆسیۆپات، وای دەکات درۆ بکات بەبێ ئەوەی وەجدان بگەڕێتەوە.

---

💸 2. هۆکارە ماددی و کەلتورییەکان

• ئەوەی پێویستی بە شتێک هەیە (و ناتوانێت بە ڕاستی بگات بەو شت): بۆ نموونە، کەسێک درۆ دەکات بۆ گرتنی پێشەنگ یان پارە.

• فشارە کۆمەڵایەتی: هەندێ جار کەلتوور یان کۆمەڵگا بە شێوەیەکە کە درۆکردن بێگناه دەزانێت، بۆ نموونە لە کۆنەکۆمەڵگەکاندا، درۆکردن بۆ ڕێزگرتن یان ڕەزامەندی ناوەندەیەکی دەروونی.

• دۆخێکی خراپ یان توندوتیژ: کەسێک لە بارودۆخی خراپ دایە، درۆ دەکات بۆ پاراستنی خۆ یان کەسێکی تر.

---

😥 3. بەرامبەر نەخۆشی یان تۆمەت

• پاراستنی خۆ: لەکاتێکدا کە ترس لە سزادانی هەیە، یان دەبێت ڕووداوێک بخاتە شتێکی بچووکتر.

• بەهۆی تۆمەت یان سەرقاڵبوون: مرۆڤ درۆ دەکات بۆ گرتنی چاوەڕوانی باشتر لە خۆی.

• هەست بە شەرم: بۆ نموونە کەسێک لە خۆی شرم دەکات کە ڕاست بڵێت "ناتوانم" یان "زانیاری تێدەگەیشتم"، و بە جێی ئەوە درۆ دەکات.

---

🧍‍♂️ 4. درۆکردن بە شێوەیەکی ئاسایی

• درۆی سپی (White lies): درۆیەکی زۆر بچووک بۆ پاراستنی هەستە مرۆڤان، وەک: "دەستوورەکەت خۆشحاڵ کرد"، کە ڕاستیش نەبوو.

• ئاسایی بوونی درۆکردن لە ژیان: هەندێک کەس ئەوە بە جۆریەکی ناسەلم لەژێر بەرزکردنەوەی خۆ یان خراپی کۆمەڵگا درۆ کردووەتە بەشی ڕۆژانەی ژیان.

---

ئەگەر دەتەوێت، دەتوانم تێبینی بدەم بۆ چۆن ڕەفتارە درۆکاران دەناسرێت، یان چۆن درۆ لە هاوڕێیەک یان خێزانەوە دەناسێیت. پەیوەندیدارەکانیش هەیە بەسەر درۆکردن.

دەتەوێت ئەم بابەتە بە شێوەی ژوورتر پێشببرین

لە گەل ریزمدا سامۆئیل کرماشانی