Ariel Time
چاره‌نووسی ئه‌و ژنه‌ی به‌هۆی خوشكه‌كه‌یه‌وه ته‌ڵاقدرا، نادیاره
وارڤین – كه‌لار: دوای ئه‌وه‌ی (م.م)ی ته‌مه‌ن (43 ساڵ) و دایكی شه‌ش منداڵ له لایه‌ن مێرده‌كه‌یه‌وه ته‌ڵاقدراو مێرده‌كه‌ی هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ خوشكه بچووكه‌كه‌ی كرد، له ئێستادا (م.م) دیار نییه و كه‌س سۆراغی نازانێت و به هۆی ناڕازیبوونی كه‌سوكارییه‌وه، ژیانی له مه‌ترسیدایه.
سه‌باره‌ت به چیرۆكی تایبه‌تی ئه‌و ژنه‌ی كه خوشكی بووه‌ته هۆی ته‌ڵاقدانی، سه‌رچاوه‌یه‌كی په‌یوه‌ندیدار به رووداوه‌كه كه نه‌یویست ناوی بڵاوبكرێته‌وه بۆ (وارڤین) زانیارییه رۆژنامه‌وانییه‌كانی پشتڕاست كرده‌وه و روونیكرده‌وه، كه له ئێستادا كه‌س سۆراغی ئه‌و ژنه نازانێت و ژیانی له ژێر هه‌ڕه‌شه‌دایه.
(م.م) له دایكبووی (1969) دانیشتووی شارۆچكه‌ی (كفری)، چاره‌نووس ده‌یبه‌ستێته‌وه به‌و كه‌سه‌ی كه هاتووه‌ته داوای خوشكه بچووكه‌كه‌ی و دوای ئه‌وه‌ی ماڵه‌وه‌یان رازی نابن، بچووكه‌كه به شوو بده‌ن، (م.م)ی پێ ده‌ده‌ن و له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌یدا كه ده‌كاته خۆشه‌ویستی خوشكه‌كه‌ی ژیان ده‌ستپێده‌كه‌ن و (6) منداڵی له هاوسه‌ره‌كه‌ی ده‌بێت.
دوای چه‌ندین ساڵ له ژیانی هاوسه‌رگیری، خوشكه بچووكه‌كه‌شی شوو ده‌كات و ماوه‌یه‌ك له‌گه‌ڵ هاوسه‌ری خۆیدا ژیان ده‌گوزه‌رێنێت، به‌ڵام به هۆی نه‌گونجانه‌وه، خوشكه بچووكه‌كه‌ی له هاوسه‌ری خۆی جیا ده‌بێته‌وه و ده‌گه‌ڕێته‌وه ماڵی باوكی.
دواتر به ره‌زامه‌ندی هه‌ر شه‌ش براكه‌یان، خوشكه بچووكه‌كه ره‌وانه‌ی ماڵی زاواكه‌یان، واته ماڵی (م.م) ده‌كرێت و له‌و ماوه‌یه‌دا هاوسه‌ری (م.م) و خوشكه‌كه‌ی په‌یوه‌ندیی كۆن نوێ ده‌كه‌نه‌وه و به‌و هۆیه‌وه پیاوه‌كه، (م.م) ته‌ڵاقده‌دات و خوشكه بچووكه‌كه‌ی ده‌خوازێت.
بۆ یه‌كلاكردنه‌وه‌ی چاره‌نووسی شه‌ش منداڵه‌كه‌ی (م.م) په‌نا ده‌باته به‌ر بەر بەڕێوبەرایەتی مافی مرۆڤی گەرمیان و داوای منداڵه‌كانی ده‌كات.
وێڕای یه‌كلانه‌بوونه‌وه‌ی كێشه‌ی منداڵه‌كانی، (م.م) دووباره ژیانی هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ مامۆستایه‌كی به‌ساڵاچووی نیشته‌جێی كفری ده‌كات و ماوه‌یه‌ك به‌و جۆره ژیان به‌سه‌ر ده‌بات، به‌ڵام به‌هۆی نه‌گونجانی له‌گه‌ڵیدا جیا ده‌بێته‌وه.
له سه‌ره‌تای ئه‌مساڵه‌وه (م.م) داوای منداڵه‌كانی ده‌كاته‌وه و به‌هۆی ئه‌وه‌ی پێشتر رازی بووه كه لای خۆی نه‌بن، منداڵه‌كانی ناده‌نه‌وه و له بینیینی ئه‌وان بێبه‌شی ده‌كه‌ن.
به گوێره‌ی ئه‌و زانیارییانه‌ی ده‌ست (وارڤین) كه‌وتوون، هاوسه‌ری پێشووی (م.م) و خوشكه‌كه‌ی به ره‌زامه‌ندی كه‌سوكاریان له شارۆچكه‌یه‌كی سنووری سه‌ر به پارێزگای سلێمانی ژیان به‌سه‌ر ده‌به‌ن و براكانی (م.م) هیچ كێشه‌یه‌كیان له‌گه‌ڵ خوشكه بچووكه‌كه‌یان و هاوسه‌ره‌كه‌ی نییه.
به گوێره‌ی زانیاریی سه‌رچاوه‌یه‌كی په‌یوه‌ندیدار به‌و كێشه‌یه‌وه، له ئێستادا براكانی هه‌ڕه‌شه له (م.م) ده‌كه‌ن و ماوه‌ی چه‌ند مانگێكه كه‌س نازانێت ئه‌و ژنه له كوێ ده‌ژیت.
ئه‌و سه‌رچاوه‌یه ئه‌وه‌شی روونكرده‌وه، كه (م.م) سه‌رگه‌ردان بووه و له لایه‌كه‌وه له هاوسه‌ره‌كه‌ی جیابووه‌ته‌وه و له لایه‌كی دیكه‌وه خوشكه‌كه‌ی هۆكاری ئه‌و جیابوونه‌وه‌یه بووه و سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش له منداڵه‌كانی دوورخراوه‌ته‌وه و به‌هۆی ئه‌وه‌ی كه كێشه‌كه‌ی گه‌وره بووه، كه‌وتووه‌ته به‌ر مه‌ترسی هه‌ڕه‌شه‌ی كه‌سوكارییه‌وه.
به گوێره‌ی یاسا، (م.م) ناتوانێت منداڵه‌كانی بگێڕێته‌وه بۆ لای خۆی، ئه‌گه‌ر بێت و منداڵه‌كانی رازی نه‌بن، هه‌رچه‌نده ئه‌و پرسه هێشتا وه‌ك پرسێكی دادگا نه‌خراوه‌ته‌ڕوو، به‌ڵام به‌ڵێنی ئه‌وه دراوه له رێگه‌ی مافی مرۆڤی گه‌رمیانه‌وه هاوكاری بكرێت بۆ گێڕانه‌وه‌ی منداڵه‌كانی.
لایه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌كانی ئه‌و مه‌سه‌له‌یه له‌وانه به‌ڕێوبه‌رایه‌تی به‌دواداچوونی توندوتیژی دژ به ژنان، تا ئێستا نه‌یانتوانییوه به‌رپرسیارێتی ئه‌و دۆسیه‌یه بگرنه ئه‌ستۆ و ژیانی ئه‌و ژنه له هه‌ڕه‌شه و مه‌ترسییه‌كانی سه‌ری رزگار بكه‌ن، به‌هۆی ئه‌وه‌ی سۆراغی (م.م) دیار نییه و هه‌وڵیشدراوه په‌یوه‌ندی پێوه بكرێت له رێگه‌ی مۆبایله‌وه، به‌ڵام ئه‌و ناونیشانی خۆی نادركێنێت.
ئا: س. س
--------------------------
حەلیمە رەسوڵی: هۆكاری سەرەكی قەیرانی ژنانی ئێران بوونی كۆماری ئیسلامییە
وارڤین – هەولێر: ژنە چالاكوان و راگەیەندنكاری خۆرهەڵاتی كوردستان خاتوو (حەلیمە رەسوڵی) لە گفتوگۆیەكی رۆژنامەوانی تایبەت بە (وارڤین) رایدەگەیەنێت، كۆماری ئیسلامی ئێران بە درێژایە تەمەنی بە یەك وشەش دانی بە مافی ژناندا نەناوە و هۆكاری سەرەكی گرفتەكانی ژن لە كۆمەڵگەی ئێراندا بوونی كۆماری ئیسلامییە و سەبارەت بە حزبەكانی خۆرهەڵاتی كوردستانیش دەڵێ: قورسایی و هەژموونی پیاوسالارییان پێوە دیارە، ئەو كاركردن و هەماهەنگی نێوان رێكخراوەكانی ژنان لە خۆرهەڵات و باشووری كوردستان بە پێویست دەزانێت و وردەكاری زیاتر لە بارەی رەوشی ژنان و پێگەیان لە خەباتی سیاسی خۆرهەڵاتی كوردستان دەخاتەڕوو.
ئەمەی خوارەوە دەقی گفتوگۆكەیە:
تەوەری یەكەم: ژنان لەناو حزبدا
وارڤین: سەرەتای تێكۆشانی رێكخراوەیی و سیاسییانەی ژن لە خۆرهەڵاتی كوردستان مێژوویەكی دێرینی هەیە، لەو مێژووەدا دەتوانیین بڵێین ژنان چیان بەدەستهێناوە؟ نەخشیان لەسەر رووداوەكانی ئەو مێژووە درێژە چی بووە؟
حەلیمە رەسوڵی: لە راستی دا جوڵانەوەی ژنان لە رۆژهەڵاتی كوردستان لە ئاستی سیاسی و نەتەوەیی دا هاوخەبات و هاوتەمەنە لە گەڵ سەرهەڵدانی ناسیۆنالیزم لە كوردستان. ژنان لە رۆژهەڵاتی كوردستان لە هەلومەرجێكدا هاتوونەتە گۆڕەپانی تێكۆشان كە زەبر و زەنگ و سووكایەتیكردن بە رەگەزی مێینە هەوێنی كۆمەڵگاكەمان لەو سەردەم دابووە ، كۆمەڵگایەكی تەواو پیاوسالار و نێرینە راستییەكی حاشا هەڵنەگربووه لە و سەردەمەدا، بەڵام لە ماوەی ئەو چەند دەیەیەدا، كە ژنان لە مەیدانی بەربەرەكانی داهەن و راوەستاون لە دژی ئەو ستەمانەی كە لە لایەن سیستم و دەسەڵاتەوە رووبەڕوویان دەبنەوە.
دەكرێ بڵێم كە بزووتنەوەی ژنان لە بواری سیاسی و فكریەوە زیاتر گەشەی كردووە و سەرەڕای هەموو كۆسپ و بەربەستەكان ژنان تووانیو‌یانە بە هیمەت و ئیرادەی خۆیان لە پێناو گەیشتن بە یەكسانی چ لە بوواری نەتەوەیی و چ لە بواری رەگەزییەوە و بە واتایەكی دیكە گەیشتن بە مافگەلێكی یەكسانی سیاسی، فەرهەنگی و كۆمەڵایەتی، حاڵەتێكی فەرمی بە جوڵانەوەكەیان بدەن و لە سەر داواكانی خۆیان لە بەرانبەر كۆمەڵگەی تا بە ئێستاش سوونەتی وجیاكارو دەسەڵاتی سیاسی رژێمی داگیركا‌ر و دیكتاتۆر بەردەوام بن و هەوڵەكانیشیان بێئاكام نەبووە چ لە ناو خۆی وڵات و چ لە دەرەوە.
بۆ نموونە ئەگەر سەیری سیمای ئێستاكەی حزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان بكەین؛ دەبینین كە سەرەڕایی قورسایی و هەژموونی پیاوسالاری لە سیاسەتدا ژنان توانیویانه بە جۆرێك خۆیان دەربخەن و پیاوان ناچار بكەن كە دەسەڵاتی سیاسیان لە گەڵ بەشبكەن .
وارڤین: وێڕای رێكخراوی ژنانی سەر بە حزبی دیموكرات، رێكخراوی دیكەی ژنانیش هاتوونەتە گۆڕەپانەكەوە و ئایا تا چەند ئێوە وەكو ژنان توانیوتانە هەماهەنگیتان لەگەڵیاندا هەبێت بۆ كاری هاوبەش و سەرخستنی پرسی ژنان لە خۆرهەڵاتی كوردستان؟
حەلیمە رەسوڵی: لە ڕاستیدا یەكێك لە ئامانجەكانی یەكێتی ژنانی دیموكراتی كوردستان سازدانی پردێكی پێوەندیە لە نێوان رێكخراوەكانی دیكەی ژنانی رۆژهەڵاتی كوردستان دا. دیارە سازدانی كۆدەنگیەك لە ناو رێكخراوەكانی ژنان هەڵبەت بە بیرو ئایدۆلۆژیای جیاواز رەنگە هێندێك زەحمەت بێت، بەڵام بەو هۆیەی كە داواكاری ئێمەی ژنان داواگەلێكی رادیكاڵ و روونە، هەماهەنگی پێویستە. تا ئێستاش لەم پێناوەدا كار كراوە بۆ نموونە ماوەی دووساڵە كە بە هیمەتی ژنانی رۆژهەڵاتی كوردستان، كۆنفڕانسی ژنانی رۆژهەڵاتی كوردستان بەڕێوە دەچێت، كە تێدا ژنانێكی چالاك لە هەموو حزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان و هەروەها ژنانی سەربەخۆش بەشدار دەبن و لە كۆنفڕانسەدا باس لە گرفتەكانی ژنان لە رۆژهەڵاتی كوردستان دا دەكرێ وئەلتەرناتیڤ و پێشنیازەكان بۆ چارەسەری دۆخی ژنان دەستنیشان دەكرێن كە من دەتوانم ئەمە بە خاڵێكی پۆزەتیڤ وەسف بكەم .
وارڤین: رێبەری تیرۆركراوی حزبی دیموكرات رەوانشاد دكتۆر عەبدولڕەحمانی قاسملۆ هەمیشە ئەوەی بە بیر ژنان دەهێنایەوە كە پێویستە خۆشیان هەوڵ بدەن و مكوڕ بن لەسەر بەدەستهێنانی مافەكانیان، ئایا ژنانی ناو حزب چەندە توانیویانە لەناو حزبەكەی خۆیاندا مافەكانیان بەدەستبهێنن بەتایبەتی لە مەسەلەی گەیشتن بە پۆستە باڵاكانی حزب؟
حەلیمە رەسوڵی: بەڵێ وایە رێبەری شەهیدمان دكتۆر قاسملو گەلێك بۆچوونی بە نرخی لە سەر ژنان هەیە بۆ نموونە لە جێیەكدا بەم جۆرەی باس لە سیاسەتی حزبەكەی كردووە و فەرموویەتی: بە بیروڕای حزبی ئێمە هەرچی زیاتر ژنان لە كارە كۆمەڵایەتی و سیاسییەكاندا بەشدار بن، كۆمەڵ پێشكەوتووترە و هەرچی لە بزووتنەوەی سیاسی نەتەوەیەك دا ژنانی تێكۆشەر بژین، بزووتنەوەكە پێشكەوتووترە و شانسی سەركەوتنی زیاترە. هەڵبەت دەبێ بڵێم ژن لە رێزەكانی حزبی دیموكرات دا بوون و حوزووریان هەیه، بەڵام رێژەی ژنانی چالاك بەداخەوە وەڵامدەری ویست و خواستەكان لە باروودۆخی ئێستاكەدا نییه.
زاڵبوونی میتۆدی پیاوسالاری و نێر ناوەندی لە دەسەڵاتی سیاسی كوردی دا نەك هەر لە حزبی دیموكراتدا وەهای كردووە كە سەرەڕای هەوڵی پیاوانی یەكسانیخوازیش، دیسانیش ژنان نەیانتوانیوە بەو جۆرەی كە دەبێ ببنە نوخبەی سیاسی حزبەكانیان و دەربكەون، بەڵام بەو هۆیه، كە دەبێ پرۆسەو رەوتی رزگاری نەتەوەیی و رزگاری رەگەزی هاوتەریب بن و نابێ دەست لە سەر دەست دابنرێ كە كوردستان ئازاد بوو ئینجا نۆرەی رزگاری ژنانە، بەڵكو هەر وەك پێشتریش ئاماژەم پێدا تێكۆشانی نەتەوەیی و تێكۆشانی ژنان دەبێ پێكەوە بەڕێوە بچن.
بە زۆر هۆكاری دیكە حزبی دیموكرات لە كۆنگرەی چواردەی خۆی دا بە هێنانە گۆڕێی میكانیزمێك لە ژێر ناوی هەڵاواردنی پۆزەتیڤ لە پێناو نۆرماڵكردنەوەی ئەو لاسەنگییەی كە لە ناوەندی دەسەڵاتی سیاسی حزبدا دەبینرا، رێژەیەكی لە ژنان هێنایە ئاستی سەرەوەی دەسەڵات كە ئەمە بوو بە دەرفەتێك بۆ ئەوەی كە تاڕادەیەك شێوازی كاری سیاسی ئاڵوگۆڕی بە سەر دابێت.
هەڵبەتە سەرەڕای تەواوی ئەمانە بە باوەڕم دەبێ جیا لەوه، ژنان هاتوونەتە ناوەندەكانی بڕیاردانەوە، بەمە قانع نەبن و پێیان وانەبێ كە حزووریان بێت بەسه، بەڵكو دەبێ ئەوانیش لە رابردوو زیاتر هەوڵبدەن بۆ گۆڕێنی پێكهاته و ساختاری سیاسی پیاوانە و قایمكردنی جێگە و پێگەی خۆیان لە بزووتنەوەی رزگاریخوازانەی نەتەوەییدا و هەوڵ بۆ خۆ دەربازكردن لە پاسیڤ بوون و دیموكراتیزەكردنی جوڵانەوەی نەتەوەیی و فێمینیستی كە دەكرێ بڵێم هاوەڵدوانەی یەكترین.
شیاوی ئاماژەیە، لە كۆنگرەی پازدەی حزبی دیموكراتی كوردستان دا رەچاوكردنی بەندەكانی جاڕنامەی گەردوونی مافی مرۆڤ سەبارەت بە یەكسانی و كونوانسیۆنی سڕینەوەی هەر جۆرە هەڵاواردنێك بە دژی ژنان وەك ئەركی حزبی پێداگری لە سەر كراوتەوه و پێویستە ژنانی ئەندامی رێبەری زۆر لە سەر ئەم بڕیارە كار بكەن و لە و پێناوەدا و وەبیر هێنانەوەی ئەم بڕیارە بۆ هاو خەباتەكانیان بكەن بە ئەركی خۆیان و دەرفەت نەدەن ئەمە تەنیا لە چوار چێوەی دروشم دا بمێنێتەوە .
وارڤین: حزبی دیموكرات بەهۆی ئەو ناوبانگەی لە دەرەوە بەتایبەتی ئەوروپا هەیەتی دەرفەتێكی گرنگی لەبەردەم ژنان ئاوەڵا كردبوو، بۆئەوەی پرسی ژنی كورد لە خۆرهەڵاتی كوردستان بە نێونەتەوەیی بكرێت، ئێوە وەكو ژنان تا چەند توانیوتانە سوود لەو دەرفەتە وەربگرن و بە قازانجی پرسی ژن بەكاری بهێنن؟
حەلیمە رەسوڵی: دیارە هەوڵی حزبی دیموكڕات لە و پێناوە دا جێگای ڕێزه . ژنانی ئەندامی یەكێتی ژنانی دیموكراتی كوردستان لە تاراوگە كار و چالاكی و فەعالیەتیان هەیە. بۆ نموونە ماوەیەك بەر لە ئێستاكە، چەند خانمێك لە ئەندامانی رێكخراوی یەكێتی ژنانی دیموكراتی كوردستان بوون لە كۆبوونەوەی ژنانی سۆسیال ئەنترناسیۆناڵ لە شاری ئەستانبووڵ لە توركیا رێكەوتی (٤ی پووشپەڕی ١٣٩١) ی هەتاوی بەڕێوەچوو، بەشداریانكرد و خۆیان ناساند و لە پانێلێكیشدا باسیان پێشكەش كرد.
ژنانی چالاكی ئێمە لە هەمو دەرفەتێكی رەخساو بە گوێرەی تواناییان كەڵك وەردەگرن و تازەترین چالاكیمان بەشداری نوێنەرمان لەبیستەمین كۆنگرەی سۆسیال ئینتەرناسیۆنالی ژنان كه رێكەوتی (6ی خەرمانان) لەئەفریقای باشوور بەڕێوەچوو، بوو كە لەوێشدا نوێنەری یەكێتی ژنانی دیموكراتی كوردستان باسی لەگرینگی نەدان و بە جیدی وەرنەگرتنی مەسەلەی ژنان كرد.
وارڤین: ئەو دەستكەوتانەی ئێستا لەناو حزبدا بەدەستتان هێناوە ئایا تا چەندە هاوبەرانبەرن لەگەڵ ئەو قوربانیدان و ماندوو بوونەی ئێوە لە حزب كێشاوتانە، ئایا ئەوەی بەدەستهاتووە جێگەی رازیبوونی ئێوەیە؟
حەلیمە رەسوڵی: من پێم وایە ئێمەی ژنان نابێ بەوەندە رازی بین پێم وایە پێگەی ژنان تا بەئێستاش دڵخواز و ئیدیئال نییە، ئێمەی ژن دەبێ هەوڵ بدەین گۆڕانی بنەڕەتی بەسەر فكر و سیاسەتمان دابێنین و رۆڵی كاراتر بە دەستەوە بگرین و نابێت بەو چوارچێوەیەی كە پیاوان بۆمانی دیاری دەكەن قەناعە‌تمان بێت، ئەمەش بە شەڕ و هەڵسوكەوتی ناشیاو جێبەجێ نابێت، بەڵكو بەكارو خۆ پێناسە كردن دەكرێت.
پێم وایە بۆ ئەوەی كە لە داهاتوودا زیاتر لە ئێستاكە بوار و دەرفەت بە ژنان بدرێ دەبێ ئێمە ژنانی رێزەكانی شۆڕش بتوانین خۆمان بسەلمێنین دەبێ ئەو دڵنیایە ساز بكەین لە لای هەڤاڵانمان، كە ئێمەی ژنانی فێمینیست هاوپەیمان و هاوخەباتتانین لە هەموو باروودۆخێك دا و بە ئاخاوتن و دیالۆگی سەردەمیانە هەوڵ بدەین كە پێگەی خۆمان لە ئێستاكە باشتر بكەین و كەڵك لە توانا فیكریەكانی خۆمان وەربگرین و ماندوو نەبین لە خەبات بۆ سازدانی كۆمەڵگایەكی سێكۆلار و دیموكرات .
وارڤین: لە ململانێی سیاسی نێوان باڵەكانی حزبی دیموكراتدا رێكخراوی ژنانیش بووە دوو بەش، ئەو ماڵجیاییە چەندە زیانی لە رەوت و توانای ئێوە وەكو ژن دا؟ نەخشی ئێوە لەو نێوەندەدا چییە؟ وەكو ژنانی دیموكرات لە هەردوو تەرەف هەڵوێستتان چییە؟
حەلیمە رەسوڵی: بە دڵنیایەوە ئەم لەت بوونە لە ویست و ئیرادەی یەكێتی ژنانی دیموكراتی كوردستان بەدەر بووە. رێكخراوەكەمان بە شێوەی غەیرە ئیرادی بوو بە دووبەش كە ئەمەش بۆ ژنانی ئەندامی رێكخراوی یەكێتی ژنان زۆر رووداوێكی ناخۆش بوو. توانا و فیكرەكان دابەشكران، بەڵام بەوحاڵەش ئێمە ژنانی حزبی دیموكراتی كوردستان بەردەوام دووپاتمان كردووتەوه، كە بە بێ لە بەر چاوگرتنی كێشەی حزبی ئامادەین بۆ هەرچەشنە هاوكاریەك لەگەڵ هاوڕێیانی پێشوومان لە رێكخراوی یەكێتی ژنان دا، چونكە كێشەی ئێمەی ژن كێشەگەلی هاوبەشن و ئێمەی ژنی كورد بە هەر بیرو باوەڕێكی شەخسی یا خود حزبی لە یەك خاڵ دا هاوبەشین ئەویش ئەو ستەمەیه، كە لە بەرانبەرماندا دەكرێت.
لە وەڵامی بە شێكی دیكەی پرسیارەكە دا دەڵێم بە پێی پێویست ئێمە سنووری نێوان خۆمانمان شكاندووە بۆ نموونە ئێمە ژنانی هەر دوو حزبی دیموكرات و ژنانی چەندین حزبی دیكەی رۆژهەڵاتی كوردستان، لە قاڵبی بەرەیەكی هاوپەیماندا و بە هۆی گلەیی لە لیژنەی ئامادەكارانی كۆنفرانسی نەتەوەیی ژنی كورد (هەر چوار پارچە) كە لە هەولێر بەڕێوە چوو، بە یەكدەنگی بڕیارماندا كە لەو كۆنفرانسەدا بەشداری نەكەین.
تەوەری دووەم: رەوشی ژن لە خۆرهەڵاتی كوردستاندا
وارڤین: هەڵسەنگاندنی ئێوە بۆ رەوشی ئێستای ژن لە خۆرهەڵاتی كوردستان چلۆنە.. لە حاڵێكدا خۆرهەڵاتی كوردستان بەدەست كۆمەڵی گیروگازی رۆشنبیری و ئاینی و كلتووری دواكەوتوانەوە دەناڵێنێ؟
حەلیمە رەسوڵی: حەز دەكەم سەرەتا باس لە سەركەوتنەكان بكەم بە خۆشییەوە ئێستاكه رۆڵی ژنان لە بوارەكانی زانستی، كولتووری، ئابووری، سیاسی، كومەڵایەتی ئاڵوگۆڕی بەسەردا هاتووە ژنان لە بوارگەلی جۆراوجۆر دا چالاكیان هەیە.
كەم نیین ئەو ژنانەی كە كاری هونەری دەكەن، ژنانی ئەدیب و ئەدەب دۆستمان دیارن، ژنان لە گۆڕەپانی راگەیاندن و .. هتد. شوێن پەنجەیان دیارە. لە ئاستەكانی خوێندن دا بە خۆشییەوە كچانی رۆژهه ڵاتی كوردستان دیارن، لەو ماوەیەدا گوێبیستی ئەوە بووین كە كچە كوردێكی خەڵكی شاری سنە بە ناوی (فەرزانە رەحمانی) لە نێو یەك ملیۆن و شەست و پێنج هەزار بەشداربووی تاقیكارییەكانی كۆنكووری سەرانسەریی ئێران دا پلەی یەكەمی وەدەستهێنا.
ئەمانە هەمووی مایەی شانازین و دەرخەری ئەمەن، كە ژنان لە رۆژهەڵاتی كوردستاندا رۆڵ و حزووریان هەیە ئەویش لەژێر دەسەڵاتی ناسیونالیزمی فارسدا كە سەركەوتنی رۆڵەكانی كورد بە شكست و نەهامەتی بۆ خۆی دەزانێت .
لە لایەكی دیكەشەوه، تا بە ئێستاش بەداخەوە توندوتیژی و سووكایەتی و كوشتن و بڕین لە كوردستان هەر ماوە، ژنان زۆر بە سانایی ئازادییەكانیان لێزەوت دەكرێت، دیارە بە شێك لە گرفتەكان لە لایەن كۆمەڵگاوەیه، بەڵام بەشێكی زۆریشی لە لایەن هەبوونی رژێمێكی دژە ژن لە ئێران و رۆژهەڵاتی كوردستان دایە كە لە ماوەی دەسەڵاتدارێتی دا بۆ یەك جاریش دانی بە مافەكانی ژناندا نەهێناوە و بە كەڵك گرتن لە یاسا دەستكردەكانی خۆی، بە گشتی مافی مرۆڤ و مافی ژنان پێشێل دەكات.
وارڤین: پرسی ئازادی ژن و بەدەستهێنانی مافەكانی تا چەند بووەتە رۆژەڤ لە كۆمەڵگەی كوردی خۆرهەڵاتییدا؟ بەو مانایەی كاریگەری خەباتتان گەیشتووەتە ئەو ئاستەی ژنانی كورد ئاشنا بە ماف و خواستەكانیان بكەن؟
حەلیمە رەسوڵی: بەڵی ژنانی چالاك لە نێو حزب و ئۆپۆزیسیۆنی رۆژهەڵاتی كوردستان دا ئەم ئەركە گرنگەیان لە یاد نەكردووە و پڕۆژەیان بۆی هەبووه. ئێستاكە ئێمە ژنان لە حزبی دیموكراتی كوردستان دا بە خۆشییەوە ماوەی 10 ساڵە كە گۆڤاری خۆمانمان هەیە بە ناوی گۆڤاری (ژنان) كە هەر سێ مانگ جارێك لە باشووری كوردستان دەردەچێ و چەندین ژمارەشی بەڕێ دەكرێتەوە بۆ رۆژهەڵاتی كوردستان.
لە گۆڤاری (ژنان)دا باس لە دۆخی ئێستاكەی ژنانی رۆژهەڵاتی كوردستان باس لە ئازارەكانیان، لە نەهامەتییەكانیان لە ئەرك و مافەكانیان رەنگدەداتەوه. جیا لەمەش ئێمە لە (كوردكاناڵ) كە كاناڵی فەرمی حزبە بەرنامەی تاریك و روونمان هەیە، كە بەرنامەیەكە تایبەت بە (ژنان لە رۆژهەڵاتی كوردستان) و تێیدا شارەزایان و پسپۆڕانی دۆزی ژنان بیر و بۆچوونەكانی خۆیان دەخەنەڕوو.
ئێمە لە رێگای میدیاوە پەیامەكانی خۆمان دەنێرین بۆ نێوخۆی وڵات و هەوڵدەدەین خزمەت بە ژنان بكەین و تێیان بگەیەنین، كە بۆ گەیشتن بە ئازادی دەبێ لە تێكۆشان نەوەستین، بە دەستهێنانی شوناس و سەربەخۆییمان لە گرەوی هەوڵی خۆمان دایە .
وارڤین: گرنگترین ئەو گرفتانە چیین كە لە ئێستادا رووبەڕووی ژنانی كورد لە خۆرهەڵاتی كوردستان بوونەتەوە؟
حەلیمە رەسوڵی: پێم وایە گرنگترین كێشە لە پەڕاوێزخستن و كەمڕەنگ نیشاندانی كێشەكانی ژنان و هەوڵ بۆ بێدەنگڕاگرتنیانە. دیسان دەیڵێمەوە كە كۆماری ئیسلامی سەرچاوەی نەهامەتیەكانە، رژێم بە بیانووی جۆراوجۆر لە هەوڵی كپكردنی دەنگی چالاكانی ژنان و رۆژنامەنووسانی ژن دایە.
بە ترساندن و تۆقاندن و هەڕەشه فشاریان دەخاتەسەر. راپێچی گرتووخانەكانیان دەكات و سووكایەتیان پێدەكات. بە كورتی لە بەر چاونەگرتنی تایبەتمەندییە جەستەیی و رووحیەكانی ژنان، هەوڵ بۆ خزاندنەوەیان بۆ ماڵەوە و سووكایەتی پێكردنیان لە شوێنی كار و دانی مووچەی نابەرابەر بەشێكن لە كێشەكان.
تەروەری سێیەم: ئەزمونەكان
وارڤین: ئێوە وەك ئەوەی ئاگادارن لە رەوشی ژن لە هەرێمی كوردستاندا، ئەزمونی ژنانی هەرێم و ئەو دەستكەوتانەی بەدەستیان هێناوە تا چەندە وەك ئەزمونێك بۆ ئێوە بە بەخششە؟
حەلیمە رەسوڵی: ژنانی باشوور ئێستا لە زۆر بواردا بە یارمەتی حكوومەتی هەرێمی كوردستان خۆیان بوون بە هێز و مەیداندارن. هەرچی زیاتر دەسەڵاتی كوردی رێگە خۆشكەر بێت بۆ ژنانی باشووری كوردستان، بێگومان ئومێد و هیوای زیاتر بە ئێمە دەبەخشرێت، بە ئێمەی ژنانی رۆژهەڵاتی كوردستان بۆ داهاتووی خۆمان. هەموو ئەو دەرگایانەی كە لێرە لەلایەن ژنان و بە هیمەتی ئەوان واڵادەكرێن، بۆ ئێمە لە دوا رۆژدا ئەزموونن و كەڵكیان لێوەردەگرین. هیوادارم ژنانی تێكۆشەری باشووری كوردستان بتوانن گۆڕانكاری ریشەیی لە ئاستی دەسەڵات و كۆمەڵگا دا پێك بهێنن .
وارڤین: لە رووی كاری هاوبەش و هەماهەنگییەوە تا چەندە توانیوتانە لەگەڵ رێكخراوەكانی ژنانی هەرێم كاری هاوبەش بكەن و تێكەڵی ئەزمونی رەوتی ژنانی هەرێم بن؟
حەلیمە رەسوڵی: وەك رێكخراوی یەكێتی ژنانی دیموكراتی كوردستان بەردەوام هەوڵمان داوە كە فەزای پەیوەندی نێوان خۆمان و رێكخراوەكانی ژنان لە باشووری كوردستان بەرین و بەربڵاو بكەین و دیالۆگ و ئاڵوگۆڕی بیروڕا بكەین و پێكەوە دابنیشین.
لە ڕاستیدا سروشتی كاری ئێمە نیزیكبوونەوە و لێكحاڵی بوون لەگەڵ ژنانی پارچەكانی دیكەی كوردستان دەخوازێ. ئێمە ئەگەر جیاوازی دید و بۆچوون و ئایدۆلۆژیاشمان هەبێت بەهۆی دابەشبوونی كوردستان بە سەر چەند وڵاتی جیاوازو هەر بەو پێیەش سەرهەڵدانی جموجۆڵ و بزووتنەوەمان لەدۆخی كۆمەڵایەتی و سیاسی و كلتووری جیاوازدا، بەڵام خاڵی هاوبەشمان زۆرە و هەموومان لە پێناو بەرقەراری یەكسانی لە نێوان ژن و پیاودا كار دەكەین و بە گشتی داواكاری ئێمەی ژن داواگەلێكی ڕادیكال و شەفافن. یەكێتی ژنانی دیموكراتی كوردستان ئەگەرچی ئۆرگانێكی فەرمی حزبی دیموكراتی كوردستانه، بەڵام بەردەوام هەوڵیداوە، كە خاوەنی بڕیاری رێكخراوەیی خۆی بێت و ئەرك و رۆڵی خۆی بە باشی بەجێ بگەێنێت و دەكرێت بڵێم هەنگاوەكانمان بۆ پێوەندی گرتن لە گەڵ خانمانی باشووری كوردستان هەنگاوی ئەرێنی و بە كەڵك بوون .
پرۆفایل:
- حەلیمە رەسوڵی چالاكوانی بواری مافەكانی ژن، لە ساڵی (1982) لە بۆكان لەدایكبووە.
- ساڵی (2000) توانیویەتی خوێندن تەواو بكات و لە رێكخستنی نهێنی حزبی دیمۆكرات دەستی بەكاری سیاسی كردووە.
- ساڵی (2001) بە فەرمی بووەتە ئەندامی حزبی دیمۆكرات و لە بەشی راگەیاندنی ئەو حزبەدا كاری كردووە.
- بۆ ماوەی پێنج ساڵ لە رادیۆی دەنگی كوردستان دا بێژەر بووە و پاشانیش بە ماوەی دوو ساڵ لە رۆژنامەی (كوردستان) دا وەك نووسەر و وەرگێڕ كاریكردووە.
- لە سەرەتای دامەزراندنی تەلەفزیۆنی (كوردكاناڵ)ەوە تا ئەمڕۆ رۆڵی لە بێژەی و ئامادەكاری و بەڕێوبەری پرۆگرامەكانی تیڤی دا هەبووە!
- ئەندامی دەستەی نووسەرانی گۆڤاری (ژنان) بووە و ئێستاش سەرنووسەری ئەو گۆڤارەیە!
ئا: ئەرسەلان رەحمان
http://warvin.org
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر