دیاردەی ژن کوژی یا توندو تیژی بەرامبەر بە ژنان، دیاردەیەکی جیهانیە. بەڵام ناتوانین لەم راستییە حاشا پکەین کە شێواز و کەمییەتی ئەم توندو تیژیانە، دەتوانن پێناسەی تایبەت بە مەنتەقەی جوغرافییای، فەرهەنگ و داب و نەریت، یاسا ..... هەبێت.

 دیاردەی ژن کوژی یا توندو تیژی بەرامبەر بە ژنان، دیاردەیەکی جیهانیە. بەڵام ناتوانین لەم راستییە حاشا پکەین کە شێواز و کەمییەتی ئەم توندو تیژیانە، دەتوانن پێناسەی تایبەت بە مەنتەقەی جوغرافییای، فەرهەنگ و داب و نەریت، یاسا ..... هەبێت.

 بۆ نمونە لە وڵاتی سوێد، ژنان وەک پیاوەکان لە گشت شوێنێک حزوریان هەیە، لە دەسەڵات و سیستمی سیاسی، تا ئاساییترین کارێک لە ناو ئەم کۆمەڵگەیە. ژنان وەک پیاوان، مەشروب دەخۆن، بە نیوە شەو لە دەرێ دەبن، پەیوەندی ئازادیان هەیە لە تەواوی هەلسوکەوتەکانیان دا... و هیچ کەس بە ناوی ناموس و شەرەف پارێزی، نابێتە چاودێری چرکە چرکەی ژیانیان. دیارە کوشتن و قەتڵی ئەم ژنە دەگەڵ کوردێکی کە بە پێی یاساکانی ئیسلام، کۆمەڵگا، بنەماڵە ... ژیان دەکات، فەرقی زۆرە! ژنی کورد یەک لە سەدی ئازادی ژنێکی ئوروپی نییە و سەد قاتی ئەم ژنانە خەساری گیانی دەدات! بۆیە ناکڕێ بە یەک پێوانە بیانپێوین. باشترە زمینەکانی بەستەر ساز و خوڵقێنەری ئەم کێشانە، ڕادە و ئەندازەی ئەم دیاردانە و چەندین خاڵی تڕ، بە وردی لەبەر چاو بگیرێت. دەنا ئەم نمونانە کە کوڕ و کچێک پەیوەندیان هەبێت پێکەوە و لە کاتی شۆخی یا شەر یەکتر پکوژن، وەک پاساو هێنانەوەیە بۆ دیاردەی ژن کوژی کە بە داخەوە بۆتە بەشێک لە ناسنامەی میلەتی کورد.

نۆسینی ناهید مۆکری